Miscanthus (olifantsgras) is een snelgroeiend gewas, ook in Nederland, en bereikt een hoogte tot wel 3,5 meter. Het is een vaste plant die 15-20 jaar lang, jaarlijks een opbrengst oplevert van 16-18 ton droge biomassa. De oogst van de droge massa vindt plaats in het vroege voorjaar. Door afvallend blad keren voedingsstoffen terug in de bodem worden geen nutriënten onttrokken en door de gevormde humuslaag neemt het bodemleven toe. Percelen met olifantsgras houden water vast en gaan verdroging tegen. Olifantsgras bevat cellulose, hemicellulose en lignine: de inhoudsstoffen voor biobased materialen.
Olifantsgras kan per hectare meer dan 4x zoveel broeikasgassen opnemen [tot wel 44 ton CO2 equivalenten per ha] dan een bos. Het is jaarlijks te oogsten en, heel belangrijk, het groeit ook op marginale gronden. In tegenstelling tot bijvoorbeeld bamboe is olifantsgras geen verdringer van andere soorten (is niet invasief) en heeft het een zeer lage stikstofuitstoot in vergelijking met andere gewassen. Tijdens de groei zijn geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen nodig die bijdragen aan verschraling van grond en verslechtering van lucht- en waterkwaliteit. De plant komt oorspronkelijk uit de tropische gebieden van Azië en Afrika.
Het gras is in staat om zonlicht middels fotosynthese op een efficiënte manier om te zetten in biomassa. Miscanthus is een relatief makkelijk te telen gewas, de eerste twee jaren daarentegen zijn cruciaal. Als de teelt biologisch is, adviseren we percelen te kiezen waar de onkruiddruk laag is.
Het planten gebeurd doorgaans in april-mei. Oogsten gebeurt in maart-april. Dan is het drogestofgehalte meer dan 80 % en kan het zonder drogen de opslag in. Belangrijk om te weten is dat de teelt van olifantsgras langjarig is. (15-20 jaar).
Er zijn vele verschillende partijen in met name Nederland die Miscanthus verwerken in hun eindproducten. Partijen die zich richten op de papier- en kartonmarkt, de beton en asfalt markten, bouwproducten, maar ook de strooiselmarkt voor de dierhouderij. Tevens biedt Miscanthus hele mooie mogelijkheden voor de substraatmarkt en de mulchmarkt. Ook zullen vanuit Miscanthus meer en meer bio plastics worden geproduceerd. De vraag naar Miscanthus zal (fors) toenemen voor bovenstaande toepassingen.
Miscanthus-Agri bouwt met agrariërs en met industriële partijen aan het opzetten van de volledige keten. Op die wijze wordt gewerkt aan leveringszekerheid, productkwaliteit en uitbouw van producttoepassingen.
Miscanthus-Agri is een consortium van telers. De teelt van uitgangsmateriaal , rhizomen, vind plaats in Nederland (in de provincie Noord Brabant) en ook in Frankrijk.
Wat bieden wij agrariërs?
De teelt van Miscanthus vraagt van de agrarisch ondernemer een voorinvestering op een tweetal terreinen, deze zijn:
1) De aanplant van Rizomen (uitgangsmateriaal & plantkosten)
2) Het gemis aan inkomsten in de 2 “aanloop” jaren
Deze bovenstaande kosten zijn in een businesscase weergegeven *). Miscanthus geeft gedurende ruim 15 tot 20 jaar een goed saldo en vraagt weinig arbeid. Van belang is echter om de nodige (afzet)garanties af te kunnen geven aan de teler. De uiteindelijke afname & betalingsgaranties komen voort uit de ketenafspraken ( dit alles begeleid door Miscanthus-agri). Telers wordt de mogelijkheid geboden om met het teeltbedrijf constructief aan de slag willen gaan, gebaseerd op een transparante samenwerking en op basis van goede en eerlijke afspraken.
*) bij een persoonlijk gesprek wordt, indien u dit wenst, de businesscase overhandigd en nader toegelicht
Wat bieden we de verwerkende industrie?
De verwerkende industrie zoekt leveringszekerheid in grondstoffen. Dit bieden we als Miscanthus-Agri. Per contract zetten we de teelt op in plantages van x-aantal hectare, op die wijze is redelijk goed aan te geven wat de verwachte opbrengst in tonnages is per jaar. Met de ketenpartij worden een aantal zaken in het voortraject vastgelegd, waaronder de te leveren tonnages, de verwerking(en) die de grondstof dient te ondergaan, de wijze van verpakking & transport, maar ook de wijze van voorfinanciering, betalingsvoorwaarden en prijsgarantie. Op die wijze bouwen we gezamenlijk aan ketens.
Door de hoge vocht absorberende eigenschappen is miscanthus strooisel zeer efficiënt te gebruiken in de runveehouderij, pluimveehouderij en paardenhouderij. Het product neemt tot 3 keer zoveel vocht op als gewoon stro en 2 keer meer dan houtkrullen, dit vanwege de poreuze kern in de Miscanthus-stengel. Doordat miscanthus ook de stikstof uit urine opneemt wordt de ammoniakgeur en ammoniakemissie verminderd.
Een substraat moet voldoen aan bepaalde kwaliteitskenmerken. Substraat moet vrij zijn van pathogenen, mag geen onzuivere bestanddelen bevatten (cytotoxische stoffen) en moet een goede balans hebben tussen het water- en luchtgehalte. Substraten die aan deze kwaliteitskenmerken voldoen hebben een RHP-keurmerk en kunnen worden gebruikt als groeimedium voor planten. Voor nieuwe substraten van de toekomst zijn kenmerken van belang zoals, stabiele structuur, beschikbaarheid wereldwijd, biologisch afbreekbaar of recyclebaar, een lage stikstofimmobilisatie, laag zout en voedingsstoffen gehalte, hoge porositeit en waterhoudend vermogen, lage dichtheid, biedt wortelstabiliteit en is bestendig tegen microbiële afbraak in broeikasomstandigheden. Door de juiste bewerking is Miscanthus-Agri in staat miscanthus beschikbaar te stellen voor deze toepassingen.
Olifantsgras kan uitstekend ingezet worden als mulch laag tegen onkruid in aangeplante plantsoenen en perken op de bodem en tussen de perkplanten. Het ecologisch en gebruiksvriendelijk bodemstrooisel voorkomt dat onkruidzaden gaan kiemen, houdt de bodem vochtig en heeft een lange houdbaarheid door een hoog gehalte aan lignine. Miscanthus Giganteus bevat zelf geen zaden die kunnen kiemen.
In 2050 moet Nederland volledig circulair zijn: zo worden grondstoffen efficiënter gebruikt. Een belangrijke stap in dit proces is ons gebruik van primaire grondstoffen te halveren in 2030. De Nederlandse bouwsector is grootgebruiker van primaire grondstoffen en kan aan deze halvering bijdragen door ‘biobased’ te bouwen. Biobased materialen zoals hout worden in de bouw al steeds meer toegepast, maar zijn nog niet de norm.
Biobased materialen zijn natuurlijk en snel nagroeibaar. Biobased bouwgrondstoffen zijn gemaakt van natuurlijke grondstoffen die na het ‘oogsten’ snel terug groeien. Dat laatste is een belangrijk verschil met bijvoorbeeld aardolie en steen. Ook dat zijn natuurlijke grondstoffen, maar die groeien niet op korte termijn terug en zijn dus niet hernieuwbaar. Hout is misschien wel het bekendste voorbeeld van een biobased bouwmateriaal. Maar hout is zeker niet het enige biobased materiaal waarmee gebouwd kan worden. Denk bijvoorbeeld ook aan stro, vlas, wol, schelpen, miscanthus, lisdodde en zelfs hennep. Miscanthus-Agri is de (keten)partij welke kan voorzien in de juiste bewerkte vorm van miscanthus.
Miscanthus Agri wil grondgebruik verduurzamen en landbezitters kansen bieden door ze een duurzame grondstof te telen voor de (Europese) maakindustrie. Zo kunnen bedrijven duurzamer produceren en kan er duurzamer geconsumeerd worden, terwijl er CO2 gereduceerd wordt.
Het is een win-win-win.
